PVC BORU

PVC polivinil clorur teriminin kısaltmasıdır. Bir çeşit petrokimya ürünü olan PVC plastik türevidir. Ve hayatımızın bir çok alanında karşımıza çıkar. PVC pencere PVC boru PVC kaplama gibi terimlerdende anlaşıldığı üzere çok geniş bir yelpazede kullanılır.

TS 274-2 En 1452-2 standartlarında üretilen PVC Basınçlı Su Boruları isteğe göre DIN 8061-8062 ve ASTM 1477 standartlarında Geçme Muflu ve Yapıştırma Muflu olarak muhtelif çaplarda, güvenlik katsayılarına göre uygun et kalınlıklarında üretilebilmektedir. Borular toprak altı şartlarına dayanacak özellikte ve içme suyu hatlarında kullanılmaktadır. Ani hava değişikliklerine ve sıcağa karşı yüksek dirençli olan PVC borular uzun ömürlü olup su ve hava sızdırmazlar. Darbe ve basınca karşı yüksek dayanıklılık gösteren PVC borular organik ve inorganik asitlere ve alkalilere karşı dayanıklıdır. Ayrıca 60 oC’ ye kadar deforme olmama gibi önemli bir özelliği de içinde barındırır.

PVC boru ve ek parçalarında yapılacak olan standart bir uygulamadır. Bu testin yapılması da zorunludur. PVC borulardan “U” şeklinde bir düzenek yapılarak sızdırmazlık testi yapılır. Yüksekliği 5 metre olan düzenekte serbest şekilde su verilerek sızdırmazlığı ölçülür. Kurulan sistemde sızdırmazlık contaları aracılığı ile sızdırma noktalarından olası su sızıntıları ortadan kaldırılır.

Beyaz renkli bir hammadde olan PVC hammaddesi birçok olumlu özelliğe sahip bir maddedir. 1875 yılında geliştirilmeye başlanmış olan PVC’nin sanayinin üretiminde kullanılmaya başlanması 1930 yılında olmuştur. PVC hammaddesi klor ve %43 oranında etilen (ham petrolün bir dizi işlemden geçirilmesi ile elde edilir) bir biriyle reaksiyonu sonucunda elde edilir. PVC hammaddesi üretiminde daha az petrol ürünlerinin kullanılması ve üretim maliyetinin düşük olması sebebiyle diğer Polietilen ve Polipropilen hammaddelerine göre büyük bir avantaja sahiptir. Polietilen ve Polipropilen hammaddelerinde etilen kullanılma oranı %97 oranını bulurken bu PVC’de %43 oranındadır. Kısaca özetlersek PVC hammaddesi dünya petrol rezervini daha az kullanmakla birlikte fiyat olarak da petrole bağımlılığı daha az seviyededir.

PVC boruların kullanım süresi içerisinde bozulmasına etken olan iki sebep vardır. Bunlar; ISI ve IŞIK’ tır. Isı ile bozulması hidrojen klorür açığa çıkması ile meydana gelir. Bu açığa çıkan gaz sebebi ile de boru renginde sararmalar meydana gelir. Bozulma derecesine göre boru renginde sırası ile önce kızarma, kızıllaşma, kahverengi ve siyah renkler görülür. PVC borular UV katkı maddesi içermediği zaman UV ışınına veya gamma ışınına maruz bırakıldığında bozulur. PVC-U borular kristal yapıda oldukları için kırılgan değildir. Ancak Polietilen ve Polipropilen gibi malzemelerde ise %80 – 85 oranında kristal yapıya sahiptir. Burada kristalin önemli olmasının sebebi ise; ne kadar kristal yapıya sahip olursa güneş ışığı altında o kadar kırılganlaşır. Buna sebep olan noktayı açıklarsak Polietilen ve Polipropilen malzeme molekülleri birbirlerine paralel , PVC ise karışık bir şekilde bağlanır bu sebeple de PVC’nin bağlarını kırmak zordur.

Şehir ve yerleşim yerlerinin alt yapısında yer alan içme suyu şebekelerinde ,Pis su şebekelerinde kullanılır. Tahliye hatlarında ve havuz sistemlerinde kullanılır. Yer altı ve üstü basınçlı su taşıma sistemlerinde kullanılır.Tarımsal sulama sistemlerinde kullanılır.Basınçlı içme suyu şebekelerinde kullanılır.Elektrik ve haberleşme sistemlerinde kullanılır.Kimyasal ve endüstriyel tesislerde kullanılmaktadır. Yangın şebekelerinde kullanılmaktadır.Kanalizasyon, pis su ve atık madde deşarj sistemlerinde kullanılır.

PVC boruların kullanımının yaygın olmasının sebepleri açık ve nettir. Gelişen teknoloji birlikte artan nüfus ve insana dayalı yatırımlar artmaya devam edecektir. Devam ettiği süre içerisinde de birçok proje içerisinde PVC boruların kullanımı artarak devam edecektir. Hayatımızı en temel ve en önemli ihtiyacı olan suyun sağlanması için PVC boruların hayatımızdaki yeri ve önemi de devam edecektir.

PVC sert ve esnek olarak iki çeşit kullanım alanı vardır. Sert PVC daha çok boru, pencere profili, duvar kaplamaları vb. alanlarda kullanılır. Bunlar hava şartlarına dayanıklı, mukavemeti yüksek, sert ve kendi kendine yanmayan malzeme özelliklerine sahiptirler. Esnek PVC ise yer döşemelerinde, ayakkabı ve terlik tabanlarında, medikal uygulamalar ve daha pek çok uygulamalarda kullanılmaktadır.

PVC hammaddesi ile ilgili bilinen en yaygın olarak bilinen hatalardan biri de PVC’nin yanıcı etkiye sahip olduğu için tehlikeli olduğudur. PVC hammaddesinin kendi kendine tutuşması için ortamda gerekli olan sıcaklığın 450 oC olması gerekmektedir. Fakat erime noktası çok düşük olup çok çabuk yanma özelliği vardır. Yanma sonrasında HCL (tuz ruhu) ortaya çıkar. Burdan yola çıkarsak yangın sırasından zehirlenmelere yol açan Karbon Monoksit gazı PVC’ nin yanması ile herhangi bir alakası bulunmamaktadır. Burda tuz ruhunun da zehirli olduğunu bilmekteyiz fakat insanlar tuz ruhunda 5 PPM gibi çok az miktardaki kokuda bile kokuyu algılayarak zehirlenme tehlikesini görebilir. Kısaca toparlarsak yanmış bir PVC boru ortaya tuz ruhu çıkarır ve insanlar bu tuz ruhu kokusunu aldığı zaman bunu bir yangın habercisi olarak algılarlar. Yani PVC yangın çıkartmak yerine insanlara uyarıcıdır. PVC’yi açık ateşe tuttuğumuz zaman diğer plastikler gibi doğal olarak yanacaktır. Fakat ateşten çektiğimiz zaman bu yangın hemen duracaktır. Bunun sebebi yukarıda da bahsettiğimiz gibi yanma sırasında oluşan tuz ruhunun ortaya çıkması ve yanan bölgedeki oksijen miktarını keserek yanan yeri söndürmesidir.

Bildiği üzere %21’in altında oksijen bulunan ortamlarda yanabilen maddeler “Yanıcı” olarak adlandırılır. PVC hammaddesi ise yanıcı maddeler sınıflandırılmasında Class V0 olarak tanımlanan en az tutuşan plastik hammaddesi olarak geçmektedir. DIN 4102 standartlarına görede PVC hammaddesi B1 sınıfı olan adlandırılan “Alev Söndürücü” olarak gösterilmektedir. Bir diğer değerlendirmeye göre THE INSTITUTE CSI OF BOLLATE enstitüsü PVC hammaddesini ve bu maddeden oluşan ürünleri “alev taşımayan” ürün olarak adlandırmaktadır.

1930 yılında sanayi teknolojisinde kullanılmaya başlayan PVC hakkında hiçbir şekilde test edilmiş yada onaylanmış kanser yaptığına dair bir bulgu , bir rapor bulunmamaktadır. Daha da önemlisi Dünya Sağlık Örgütü tarafından gıda ürünlerinin saklanması ve taşınması konusunda onayladığı plastiklerin en başında PVC gelmektedir. Fakat burada önemli bir husus bulunmaktadır; polimerizasyon işlemi sırasına eğer Vinil Klorür miktarı insan sağlığını tehdit edecek boyutta hammadde içinde kalması sonucunda bir risk oluşturabilir. Ancak günümüzde kapalı reaktörler sayesinde bu miktar takip edilebilmekte ve 1 PPM yani milyonda bire düşene kadar polimerizasyon işlemine devam edilmektedir. Öyle ki tıp alanın da kullanılan malzemelerin kullanıldığı kaplar da PVC’ den yapılmaktadır. Bunun sebebi tabiki yapılan testler ve PVC’nin en önemli özelliklerinden biri olan insan sağlığına etki edecek bir yapıda olmamasıdır.

Hafif olması sebebiyle taşıması ve montajı kolay olan PVC borular Suyun tadını bozmaz, mikroorganizmaların üremelerine olanak sağlayacak ortamlar yaratmaz.İç ve dış basınca karşı dayanıklıdır. Uzun ömürlü olup çürüme ve korozyona dayanıklıdır. Basınç kaybı düşüktür. Yüzeyi parlak ve pürüzsüzdür. Yanıcı parlayıcı değildir.Yüksek darbe dayanıklılığı vardır.Basınçlı ek parçalara tamamen uyumludur. Diğer plastik malzemelere göre üreminde daha az petrol kullanılması ve daha az enerji tüketilmesi sebebi ile bütün plastik malzemeler içerisinde en çevre dostu olan boru malzemesidir. Ayrıca daha önemlisi PVC hammaddesi istenildiği kadar tekrar tekrar işlenebilme imkanı olduğu için ekonomik ömrünün devam etmesinin yanı sırada hem de çevre temizliği sağlanır. Yani PVC boruyu yok etmek için yakıp, parçalamanın yerine tekrar işleme sokularak yeniden üretilmesi sağlanabilir. Kimyasallara karşı yüksek direnci ile her türlü akışkan taşımasına uygun yapılmaktadır. Aşağıda bulunan tabloda PVC boruların birçok kimyasal ve asitlere karşı çok iyi bir durumda olduğunu görebiliriz.

PVC borular Şehir ve yerleşim yerlerinin alt yapısında yer alan içme suyu, Atık su, Kanalizasyon Sınai Tesislerinde kullanılırken , U-Pvc borular genele olarak Window frames, plumbing and draining gibi alanlarda kullanılır. PVC borular; Yüksek darbelere dayanıklı , taşınması kolay, kimyasallara karşı yüksek dayanımlı, iç ve dış basınca karşı dirençlidir. Suyun tadını bozmaz. U-pvc borular Sert ve dayanıklı; flex değil; taşıma, içme suyu, yangın-dayanıklı, geri dönüştürülebilir için güvenlidir.

Kayar Manşon, Deve Boynu, Muflu (Geçme) Redüksiyon, Adaptör (Erkek) Dıştan Pasolu, Civatalı Priz Kolye, Conta , Geçme Muflu Körtapa, Geçme Muflu TE’ler, Geçme Muflu Dişli TE Pvc boruların eklenmesinde kullanılan ek parçalardır.

PVC geçme muflu basınçlı boruları diğer borulardan ayıran özelliklerden birisi olan hafifliği sayesinde her arazi şartlarında kolay taşınabilir ve birbirlerine montajıda diğer boru tiplerine göre daha kolay yapılabilmektedir, Bu yüzden PVC geçme muflu basınçlı boruları ve ek parçaları geniş bir kullanım ağına sahiptir, Taşıma ve depolama işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken en önemli konulardan birisi boru muflarının ucunun yere temas etmemesidir, Bunu sağlamak için boru gövdeleri altında destek koyulmalıdır, Boru içine girebilecek pislik ve diğer yabancı maddelere karşı da boru üstü kapatılmalıdır, Taşıma ve depolama işlemleri sırasında üst üste koyulan borulan boyu 1,5 metre’den fazla olmamalı ve muflu kısımlar temas ettirilmemelidir.

PVC sert ve esnek olarak iki çeşit kullanım alanı vardır. Sert PVC daha çok boru, pencere profili, duvar kaplamaları vb. alanlarda kullanılır. Bunlar hava şartlarına dayanıklı, mukavemeti yüksek, sert ve kendi kendine yanmayan malzeme özelliklerine sahiptirler. Esnek PVC ise yer döşemelerinde, ayakkabı ve terlik tabanlarında, medikal uygulamalar ve daha pek çok uygulamalarda kullanılmaktadır.